Utanç ve Suçluluk

Utanç kişinin kendi varoluş biçimine karşı duyduğu bir duygudur. Yetersiz, sevilmemiş, başarısız vb. hissettiğimizde utanç duyabiliriz. Doğal eğilimimiz olumsuz duygu yaratan kaynaktan uzaklaşmak , onu yok etmektir. Fakat utanç duygusunda kaynak kişinin kendisidir ( "gerçekçi" olmayabilir fakat hissedilen "gerçek"tir, kendi algısındaki varoluşudur ) dolayısıyla kendimizden nasıl kurtuluruz? Saklanmak, kişinin kendine bile görünmek istememesi, diğerlerinden uzak durmak , ilişkilerden uzaklaşmak utançla yapılan davranışlar arasındadır ve bize ilişkiyi ya da yaralı yanlarımızı tamir etme fırsatı vermez. Öte yandan suçluluk/ pişmanlık kişinin yaptığı bir davranıştan dolayı hissettiği bir histir. Utançtaki gibi "Bende bir şeyler yanlış" inancından değil, "Bir şey yaptım ve bu yaptığım şey kendime ve/veya başkalarına zarar verdi" inancıyla yaşanan bir duygudur. Kişi davranışının ve bunun diğerleri üzerindeki etkisinin sorumluluğunu alır. Utanç da suçluluk da acı verici duygulardır. Fakat utanç kişisel gücü, sevgiyi emen, kişiyi kuytulara saklanma haline sokan, içine alan bir duyguyken; suçluluk/ pişmanlık hem kişinin büyümesine, gelişmesine hem de ilişkileri tamir etmeye yardımcı bir duygudur.